Technische Analyse: wat is het en hoe werkt het?

Geschatte leestijd: 16 minutes

Technische analyse is een van de meest gebruikte analysemethoden onder beleggers.

Maar wat houdt deze methode precies in? En welke basisprincipes liggen eraan ten grondslag?

In dit artikel leest u wat technische analyse is, hoe het werkt en welke aandachtspunten er zijn bij het gebruik ervan.

Bent u op zoek naar een broker om bijvoorbeeld in aandelen te handelen, klik dan hier.

Wat is Technische Analyse?

Technische analyse is de studie van historische koersbewegingen, met als doel inzichten te verkrijgen in mogelijke toekomstige trends. Deze methode gaat uit van het idee dat markten zich volgens herkenbare patronen bewegen, die voortkomen uit het gedrag van marktdeelnemers.

De analysemethode geeft als het ware inzicht in het gedrag van de markt en legt de psychologie van beleggers bloot. Technische analyse wordt toegepast op diverse markten en instrumenten, waaronder aandelen, indices, valuta, grondstoffen en futures. Het uitgangspunt is dat vraag en aanbod volledig tot uiting komen in de koersontwikkeling.

Belangrijke principes van Technische Analyse

De methode rust op enkele kernprincipes, waaronder:

Ten eerste gaat de technisch analist ervan uit dat al het nieuws in de koersen is verdisconteerd en dat de markt dus altijd gelijk heeft. Verder is het belangrijk om te begrijpen dat koersen zich trendmatig bewegen en dat de geschiedenis zich herhaalt. Dat wil zeggen dat we op grafieken steeds weer dezelfde cyclussen en koerspatronen tegenkomen. Deze uitgangspunten zijn de belangrijkste van de 6 basisprincipes van de Dow Theory.

Deze Dow Theory is ontwikkeld door Charles Henrey Dow en hij wordt vandaag de dag gezien als een van de grondleggers van Technische Analyse. Charles Dow deed jarenlang onderzoek naar koersgedrag op de financiële markten. Zijn bevindingen werden vanaf 1889 gepubliceerd in de Wall Street Journal en vormen de belangrijkste uitgangspunten van de moderne technische analyse. Voor een volledige uitleg van de Dow Theory verwijs ik u graag door naar het artikel: Dow Theory van Charles Dow uitgelegd – De grondlegger van de Technische Analyse

Voordat u zich verder begint te verdiepen in technische analyse, is het belangrijk dat u zich vooraf beseft dat technische analyse geen exacte wetenschap is. Net als fundamentele analyse is de methode niet waterdicht en bieden resultaten uit het verleden geen garantie voor de toekomst.

Technische Analyse vs. Fundamentele Analyse 

Waar fundamentele analyse zich richt op de financiële gezondheid van een bedrijf, zoals winstcijfers en groeiverwachtingen, kijkt technische analyse uitsluitend naar koersdata en handelsvolumes.

Fundamentele analyse probeert te bepalen of een aandeel onder- of overgewaardeerd is op basis van bedrijfsresultaten. Technische analyse daarentegen onderzoekt of er trends, patronen of signalen zichtbaar zijn in de koersontwikkeling, los van de onderliggende bedrijfsinformatie. Bent u benieuwd hoe u een goede fundamentele analyse maakt? Bekijk dan vooral het artikel: Hoe waardeert u een aandeel? | Fundamentele analyse

Beide analysemethoden hebben hun voor- en nadelen en sluiten elkaar niet uit.

Visuele en kwantitatieve analyse

Binnen de technische analyse worden doorgaans twee benaderingen onderscheiden: visuele analyse en kwantitatieve analyse. Beide methoden hebben als doel inzicht te krijgen in het gedrag van de markt, maar de manier waarop ze dit doen verschilt wezenlijk.

Visuele analyse

Visuele analyse is gericht op het herkennen van trends, koerspatronen en belangrijke prijsniveaus in grafieken. Beleggers gebruiken grafiektypes zoals candlestick-, lijn- of bargrafieken om te bepalen of de markt zich in een stijgende, dalende of zijwaartse beweging bevindt. Daarbij wordt vooral gelet op visuele elementen zoals steun- en weerstandsniveaus, trendkanalen en herkenbare patronen.

Deze benadering vereist oefening en ervaring, omdat de interpretatie deels subjectief is. Door grafieken op verschillende tijdsintervallen te bestuderen, proberen beleggers in te schatten of een trend zich zal voortzetten of omkeren. Visuele analyse vormt voor veel technische analisten het startpunt van hun marktobservatie.

Kwantitatieve analyse

Kwantitatieve analyse maakt gebruik van wiskundige formules om koersdata te verwerken tot technische indicatoren en oscillatoren. Bekende voorbeelden zijn Moving Averages, RSI (Relative Strength Index) en MACD. Deze hulpmiddelen geven inzicht in aspecten zoals trendsterkte, momentum of overbought/oversold-situaties.

In moderne handelsplatformen zoals TWS of LYNX+ zijn deze indicatoren vaak standaard beschikbaar, waardoor ze eenvoudig toe te passen zijn zonder handmatige berekeningen. Kwantitatieve analyse wordt vaak gebruikt als aanvulling op visuele observaties, om technische signalen te bevestigen of te filteren.

Een groot aantal van deze indicatoren hebben we in aparte artikelen uitgebreid behandeld. Voor een overzicht van de 13 populairste indicatoren verwijs ik u door naar de overzichtspagina: 13 populairste technische indicatoren

De rol van grafieken en candlesticks

Grafieken vormen de basis van technische analyse. Veelgebruikte grafiektypes zijn:

Candlestickgrafieken zijn populair vanwege hun visuele weergave van open, hoog, laag en slotkoersen. Ze geven in één oogopslag inzicht in de prijsvorming over een bepaalde periode.

Wat laat een candlestick zien?

Verschillende tijdsintervallen kunnen worden gekozen, variërend van seconden tot maanden, afhankelijk van de analysemethode.

Het herkennen van trends

Technische analisten onderscheiden doorgaans vier marktfases:

Het bepalen van de fase waarin een markt zich bevindt, kan helpen bij het interpreteren van prijsbewegingen. Belangrijk hierbij is dat geen enkele fase blijvend is en dat trends kunnen omslaan.

Koerscyclus: Het herkennen van trends

Het is voor de technisch analist van wezenlijk belang om als eerste te bepalen in welke fase een koers zicht bevindt. We zullen deze 4 fases nu uitgebreid toelichten.

Fase 1: Zijwaartse trend

De eerste fase waarin de koersen zijwaarts bewegen wordt ook wel de accumulatiefase genoemd. De zijwaartse trend wordt simpelweg gekenmerkt door gelijke toppen en bodems. De koerstoppen vormen in dit geval de zogenoemde weerstand, een niveau waar de koers telkens op lijkt af te ketsen. De weerstand weerspiegelt als het ware het niveau waar verkopers steeds de overhand hebben. Aan de onderkant vinden we de steun, op dit niveau weet de koers juist telkens op te veren. De steun weerspiegelt als het ware het niveau waar de kopers steeds in actie komen.

De koersuitslagen kunnen in deze zijwaartse fase soms wel groot zijn, maar per saldo komt de onderliggende waarde nauwelijks van zijn plek. Uiteraard kunnen korte termijn beleggers en handelaren wel geld verdienen in een zijwaartse markt. Lange termijn beleggers en trendvolgers hebben hier echter weinig te zoeken.

Koopsignaal: Indien de koers boven de weerstand breekt, betekent dat een verandering van het sentiment. De kopers krijgen de overhand en worden misschien wel de nieuwe kopers. Telkens wanneer de koers boven een vorige top(weerstand) uitstijgt treedt er als het ware een technisch koopsignaal op. Voor een geldig koopsignaal dient de uitbraak wel op basis van een slotstand te worden bevestigd. Bovendien moet de uitbraak niet te minimaal zijn en moet deze het liefst begeleidt worden door hogere volumes.

Fase 2: Stijgende trend

Na de uitbraak en het koopsignaal is de kans groot dat er een periode van koersstijgingen volgt. De koers gaat over in een stijgende trend en de voormalige weerstand verandert in een steunniveau. Op de grafiek kunnen we een stijgende trend herkennen doordat de toppen en bodems op een steeds hoger niveau komen te liggen. Hierdoor is elke correctie koopwaardig, zolang deze echter weer een nieuwe hogere bodem achterlaat op de grafiek. De stijgende trend is intact tot het tegendeel is bewezen. Met andere woorden, de stijgende trend komt pas ten einde als de koers stopt met het vormen van hogere toppen en bodems.

We kunnen 3 soorten stijgende trends onderscheiden;

Sterke stijgende trend: Deze stijgende trend kenmerkt zich door het feit dat de correcties zeer beperkt zijn. Hierdoor komen de hogere bodems flink boven de oude toppen te liggen.

Normale stijgende trend: Bij een normale stijgende trend komen de hogere bodems vaak op of rond de oude toppen te liggen.

Zwakke stijgende trend: Een zwakke stijgende trend kenmerkt zich door het feit dat de bodems onder de vorige toppen komen te liggen. Omdat er wel hogere toppen en bodems worden gevormd spreken we uiteraard nog steeds van een stijgende trend.

Fase 3: Zijwaartse trend – consolidatie

Aan elke stijging komt een einde, waardoor er uiteindelijk weer een zijwaartse trend ontstaat. Deze fase wordt ook wel de distributiefase genoemd. Het verlaten van de stijgende trend vormt echter niet direct een verkoopsignaal. De mogelijkheid bestaat namelijk dat de koers na een tijdelijke consolidatie, opnieuw opwaarts uitbreekt, en de stijgende trend dus voortzet. De belegger moet nu echter wel behoedzaam zijn, want de koers kan natuurlijk ook naar onderen uitbreken.

Fase 4: Dalende trend

Indien de koers onder een belangrijk steunniveau zakt dan zal er een verkoopsignaal optreden. Met het breken van de steun wordt vaak een dalende trend of grotere correctie in gang gezet. Een dalende trend is zeer eenvoudig te herkennen aan de vorming van lagere toppen en lagere bodems. Hier wilt u uzelf als belegger uiteraard niet in een longpositie bevinden. Deze markt wordt gekenmerkt door dalende koersen en veelal een hoge(re) volatiliteit. De dalende trend is intact tot het tegendeel is bewezen. Met andere woorden, deze komt pas ten einde als de koers stopt met het vormen van lagere bodems en lagere toppen.

We kunnen 3 soorten dalende trends onderscheiden;

Sterke dalende trend: Deze dalende trend kenmerkt zich door het feit dat de correcties zeer beperkt zijn. Hierdoor komen de lagere toppen telkens flink onder de oude bodems te liggen.

Normale dalende trend: Bij een normale dalende trend komen de lagere toppen vaak op of rond de oude bodems te liggen.

Zwakke dalende trend: Een zwakke dalende trend kenmerkt zich door het feit dat de toppen boven de vorige bodems komen te liggen. Omdat er wel lagere toppen en bodems worden gevormd spreken we uiteraard nog steeds van een dalende trend.

Trendlijnen, steun en weerstanden

Zojuist hebben we de verschillende trends die voorkomen op de koersgrafieken besproken. Nu u beter begrijpt hoe markten zich gedragen en welke fases zich voordoen kunnen we dieper ingaan op de technische termen.

Het doorbreken van steun- of weerstandsniveaus kan wijzen op een mogelijke trendverandering. Dit biedt echter geen zekerheid en vereist bevestiging.

Weerstand & weerstandslijn

Een technisch analist spreekt van weerstand wanneer elke koersstijging steeds op een bepaald niveau afketst. De conclusie is dat er blijkbaar beleggers zijn die op dat niveau steeds aandelen verkopen of hun posities afbouwen. Indien u meerdere toppen met elkaar kunt verbinden ontstaat er een weerstandslijn. 

Wordt een dergelijk niveau opwaarts gebroken, dan zorgt dit technisch gezien voor een koopsignaal. In onderstaande grafiek is een opwaartse uitbraak te zien na een periode waarin de trend zijwaarts was. Technisch gezien is er dus een koopsignaal ontstaan na de opwaartse uitbraak. Na de uitbraak zagen we dan ook een verdere stijging plaatsvinden. Op basis van technische analyse is deze stijging dan ook goed te verklaren.

Steun & steunlijn

Een technisch analist spreekt van een steun indien de koers een of meerdere keren succesvol opveert. De conclusie uit zo’n steun is dat er blijkbaar beleggers zijn die op dat niveau steeds aandelen kopen. Indien u meerdere bodems met elkaar kunt verbinden ontstaat er een steunlijn. In onderstaande grafiek van het aandeel Disney zien we ook een duidelijk steunniveau terug. Wordt een belangrijk steunniveau neerwaarts gebroken, dan zorgt dit voor een technisch verkoopsignaal.

Trendlijn & trendkanaal

Een technisch analist spreekt van een ‘valide’ trendlijn indien er over 3 of meer koerstoppen of onder 3 of meer bodems een lijn kan worden ingetekend. Des te meer toppen of bodems met elkaar zijn verbonden, des te sterker/betrouwbaarder deze lijn is. Vaak kunt u een stijgende trend ook identificeren doordat er een stijgend trendkanaal zichtbaar is. We spreken van een trendkanaal als de koers tussen twee parallel lopende trendlijnen beweegt. Logischerwijs geldt de bovenste toppenlijn als weerstand en zorgt de onderste bodemlijn voor steunniveaus.

Een trend of trendkanaal is lang niet altijd zichtbaar, daarom is het belangrijk om te onthouden dat een de stijgende trend intact is zolang het patroon van stijgende toppen en bodems zich voortzet. In de onderstaande grafiek van het aandeel Ralph Lauren is een duidelijk stijgende trend te zien.

Bepalen van koersdoelen en risicobeheer

Koersdoelen

Technische analisten gebruiken verschillende methoden om potentiële koersdoelen te bepalen, zoals:

De meest eenvoudige manier om een koersdoel te bepalen is door de zogenaamde ‘pendelum swing’ methode toe te passen. Hierbij rekent u de afstand van de bodem tot aan de top van de zijwaartse range uit. Vervolgens telt u deze afstand op bij het uitbraakniveau. Hierdoor ontstaat een koersdoel waarbij u bijvoorbeeld gedeeltelijk winsten kunt veiligstellen.

Uiteraard kunt u ook gewoonweg referentiepunten in de grafiek gebruiken als koersdoel. Hiermee doel ik op oude (belangrijke) weerstandsniveaus, die mogelijk opnieuw voor koersdruk gaan zorgen. Voornamelijk weerstandsniveaus die in het verleden belangrijk zijn geweest, zullen veelal opnieuw voor weerstand zorgen. Indien u inspeelt op een daling, kunt u uiteraard het omgekeerde doen en kijken naar steunniveaus.

Naast de twee bovenstaande methodes kunt u ook gebruik maken van statistiek. De afgelopen decennia zijn verschillende koerspatronen onderzocht waarmee koersdoelen kunnen worden bepaald, en bovendien ook de statistische slagingspercentage van deze patronen zijn bekend. Met deze patronen zal ik u in het volgende deel kennis laten maken.

Stoploss gebruik

Een stoploss is een vooraf bepaalde grens om verliezen te beperken. Het plaatsen van een stoploss order onder recente bodems kan bijdragen aan risicobeheer. Belangrijk is dat het gebruik van een stoploss nooit het risico volledig uitsluit.

Zoals besproken zijn stijgende trends intact totdat het tegendeel is bewezen. Als technisch analist zult u uw stoploss actief moeten meebewegen. Dit betekent in de praktijk dat u dient te bepalen waar de laatste bevestigde stevige bodem ligt. Onder deze bodem kan de stoploss gelegd worden, zo voorkomt u dat u in een stijgende trend wordt uitgestopt. Een stijgende trend kenmerkt zich namelijk door hogere bodems, het breken van een bodem zou dus een verkoopsignaal betekenen.

Indien de laatste bodem te ver ligt en het risico te groot is, kunt u de stoploss ook enkele procenten onder het uitbraakniveau leggen. Bij een sterke uitbraak zal de koers namelijk niet meer terugvallen onder de gebroken weerstand.

Doordat u als technisch analist voor uw aankoop al de koersdoelen en stoploss kunt bepalen kunt u heel eenvoudig vooraf uw risico bepalen. Hierdoor is technische analyse bij uitstek gezicht om grote verliezen te voorkomen.

Technische Analyse in handelssoftware

Veel handelsplatformen bieden hulpmiddelen voor technische analyse, waaronder:

Beleggers via LYNX kunnen gebruikmaken van uitgebreide grafiek- en analysetools binnen het TWS handelsplatform. Dit stelt hen in staat om technische analyse toe te passen op diverse markten.

Belangrijke overwegingen

Meer leren over Technische Analyse?

Dit artikel vormt de basis van een reeks waarin we dieper ingaan op specifieke methoden en indicatoren. Ontdek meer via onze Technische Analyse Portaal