Wat zijn financiële ratio’s?
Financiële ratio’s meten de relatie tussen verschillende elementen uit de jaarrekening, zoals activa, passiva, inkomsten en uitgaven. Een belangrijke nuance is dat de analyse van ratio’s het meeste waarde oplevert als trends over meerdere jaren worden onderzocht. Zo kunnen patronen of vroege signalen van mogelijke problemen worden geïdentificeerd.
De koers-winstverhouding (K/W-verhouding)
De koers-winstverhouding (P/E-ratio) wordt berekend door de beurskoers van een aandeel te delen door de winst per aandeel (EPS). Deze ratio wordt vaak gebruikt om bedrijven binnen dezelfde sector te vergelijken, omdat waarderingen tussen sectoren sterk kunnen verschillen.
Een hogere K/W-verhouding kan duiden op hoge groeiverwachtingen of op een overwaardering, terwijl een lagere verhouding kan wijzen op onderwaardering of zwakke groeivooruitzichten. Echter, de interpretatie moet steeds gebeuren in samenhang met andere factoren, zoals winststabiliteit en sectorale dynamiek.
Belangrijke kanttekening:
De winst waarop de verhouding gebaseerd is, kan historische of verwachte winst zijn. Prognoses zijn onderhevig aan onzekerheden, wat de ratio minder betrouwbaar kan maken.
De PEG ratio
De PEG-ratio (Price/Earnings to Growth) combineert de koers-winstverhouding met de verwachte winstgroei en wordt berekend als:
PEG = K/W-verhouding / verwachte jaarlijkse winstgroei
Deze verhouding biedt een genuanceerder beeld omdat ze rekening houdt met groeipotentieel. Een PEG van ongeveer 1 wordt vaak als “neutraal” beschouwd: de waardering staat dan in verhouding tot de verwachte groei. Echter, interpretaties zoals “ondergewaardeerd” of “overgewaardeerd” bij respectievelijk PEG < 1 of > 1 dienen voorzichtig te gebeuren en altijd binnen context geplaatst te worden.
ROE en ROA: Rendement op eigen vermogen en activa
ROE meet hoeveel winst een onderneming genereert uit het eigen vermogen van aandeelhouders. ROA bekijkt de efficiëntie van het totale vermogen (eigen en vreemd vermogen). Door schulden kan ROE hoger uitvallen dan ROA, omdat vreemd vermogen een hefboomwerking creëert.
Een consistent hoog ROE over een langere periode kan wijzen op duurzaam rendement, maar een grondige analyse van de schuldpositie blijft noodzakelijk.
Schulden/eigen vermogen-ratio
De debt-to-equity (D/E) ratio geeft aan in welke mate een onderneming haar activiteiten financiert met vreemd versus eigen vermogen. Een hoge ratio kan wijzen op verhoogde financiële risico’s, zeker tijdens economische neergang.
Toch zijn hogere D/E-ratio’s niet per definitie negatief. In sectoren met veel kapitaalgoederen (zoals industrie of bouw) zijn hogere schuldratio’s gebruikelijker. Belangrijk is te beoordelen of het bedrijf de schulden op een verantwoorde manier inzet en afbetaalt.
Vrije kasstroom
De vrije kasstroom (Free Cash Flow, FCF) is het bedrag aan liquide middelen dat overblijft nadat noodzakelijke investeringen zijn gedaan om de bedrijfsactiviteiten voort te zetten. De formule luidt:
Vrije kasstroom = EBIT × (1 – belastingtarief) + afschrijvingen – verandering in werkkapitaal – kapitaaluitgaven
Een positieve vrije kasstroom wijst op financiële flexibiliteit, wat ruimte biedt voor bijvoorbeeld dividenduitkeringen of investeringen. Let op: ook deze maatstaf biedt geen absolute zekerheid over toekomstige prestaties.
Werkkapitaal en de current ratio
Werkkapitaal (vlottende activa – kortlopende verplichtingen) en de current ratio (vlottende activa gedeeld door kortlopende verplichtingen) meten de liquiditeitspositie van een onderneming.
Een current ratio boven 1 suggereert dat een bedrijf in staat is zijn kortlopende verplichtingen na te komen. In bepaalde sectoren kan een quick ratio, waarbij voorraden buiten beschouwing blijven, echter een betrouwbaarder beeld geven.
Conclusie
Er bestaat geen enkelvoudige ratio die op zichzelf de werkelijke waarde van een aandeel accuraat kan inschatten. Door meerdere ratio’s samen te analyseren, steeds in de juiste context en over meerdere jaren, kunnen beleggers en analisten een completer beeld krijgen van de financiële positie en prestaties van een onderneming.